Khi ca sĩ, bác sĩ bàn về giá và thực phẩm sạch thì gây ra sự tranh cãi, khi người làm nghề y mà cân đong đo đếm giữa giá cả và tình thương (lượng giá tình thương qua lăng kính của tiền), khi “nhà từ thiện” kêu gọi cộng đồng đừng mong cầu giá rẻ, đừng mong cầu miễn phí mà hãy sống với chất lượng cao, giá cao … tất cả đều gây "bão".
Mỗi câu hay thuật ngữ vừa nêu trên là một chủ đề lớn, mình không thể chia sẻ trong một bài viết ngắn, hôm qua đọc được stt của một chị đồng môn (vừa có chuyên môn y khoa vừa có MBA), mình đồng ý với chị ấy về 2 quan điểm: 1) thực phẩm khi ra thị trường phải được nhà nước kiểm soát sự an toàn và dùng các biện pháp quản lý để khi đến tay người tiêu dùng là thực phẩm sạch, bất kể ở mức giá nào, 2) giá cả, một cách tổng quát, là do cung cầu quyết định. Dĩ nhiên, còn nhiều vấn đề khác nữa, trong bài viết này mình muốn chia sẻ về giá của dịch vụ y tế, đây cũng là một trong những tiêu đề trong buổi giao lưu sắp tới mình dự định tổ chức vào giữa tháng 9.2016 có chuyên đề “Lập Dự Án Phòng Khám Đa Khoa”.
Trước khi tham khảo phần trình bày bên dưới, mời ACE tham khảo trước 2 bài viết gần đây trên trang Carenet.
1/ Tình thương trong hành động
2/ Phẩm giá của dịch vụ khám chữa bệnh
Sau đây là phần trích viết về xây dựng giá cho cơ sở y tế:
“Giá dịch vụ y tế cũng tác động đến sự hài lòng của bệnh nhân, sự hài lòng của bệnh nhân là điều kiện để bệnh nhân quay trở lại khi cần chăm sóc sức khỏe và sẽ giới thiệu đến người thân và bạn bè, do đó giá như thế nào là rất quan trọng. Trong các phần tiếp theo, khi đề cập trong lĩnh vực tài chính y tế, nhìn từ góc độ này bệnh nhân là đối tượng trả tiền khi sử dụng dịch vụ y tế, do đó, từ “khách hàng” được dùng để thay thế cho từ “bệnh nhân”. Giá cả của một dịch vụ được hình thành do nhiều yếu tố, đối với dịch vụ y tế tư nhân, có 3 yếu tố cần lưu ý.
Thứ nhất, giá xuất phát từ giá thành, nghĩa là, tổng các chi phí được chi ra để hoàn thành sản phẩm – dịch vụ, sau đó, giá này được cộng thêm một phần giá trị nữa, phần này trong kinh tế học gọi là lợi nhuận. Giá được tính sao cho đảm bảo chất lượng, xứng đáng với năng lực chuyên môn và các khoản khác mà cơ sở y tế đã đầu tư, kể cả hữu hình và vô hình, để nâng cao giá trị cho khách hàng, và thỏa mãn được lợi ích kỳ vọng của các cổ đông. Nếu được quản lý tốt, cơ sở y tế sẽ tiết kiệm được chi phí, lợi ích của cơ sở y tế sẽ gia tăng trong khi vẫn đảm bảo được chất lượng như mong muốn, đồng thời, giá trị cho khách hàng không giảm.
Thứ hai, giá được điều chỉnh bởi thị trường, khi xây dựng bảng giá, cơ sở y tế nên nên tham khảo giá của các cơ sở y tế xung quanh, đặc biệt chú ý đến các cơ sở y tế cùng mô hình trên địa bàn, từ đó xây dựng một bảng giá mang tính cạnh tranh.
Thứ ba, khảo sát thu nhập của khách hàng và khả năng chi trả của họ khi chăm sóc sức khỏe, điều này quan trọng đối với khách hàng mục tiêu của cơ sở y tế. Nếu chi phí phải trả cho dịch vụ y tế cao hơn sức chi trả của khách hàng thì họ phải cân nhắc chọn một nơi khác có chất lượng tương đương cho những lần khám sau. Do đó, một lần nữa, giá phải được điều chỉnh cho phù hợp với khả năng tài chính của bệnh nhân và gia đình của họ. Nhìn vào sức chi trả, để đồng cảm cùng bệnh nhân, từ đó lựa chọn cho bệnh nhân một phương án điều trị phù hợp nhất, điều này không trái với Lời thề Hippocrates. Không giống như các phòng mạch truyền thống, mà ở đó, đối với người người giàu, bác sĩ sẽ có thể lấy giá cao hơn, sau đó bù đắp lại cho những bệnh nhân nghèo hoặc số tiền đó sẽ được làm từ thiện; các phòng khám đa khoa hoạt động theo mô hình doanh nghiệp phải có bảng giá được niêm yết, việc xây dựng bảng giá vừa mang tính khoa học về tài chính, thị trường vừa mang tính linh hoạt điều chỉnh trong suốt quá trình hoạt động, đế từ đó khám phá ra một bảng giá tốt nhất. Một bảng giá hoàn hảo là bảng giá vừa có lợi cho cơ sở y tế, phù hợp với sức chi trả của khách hàng mục tiêu, giá trị cho khách hàng vẫn đảm bảo và thành công trong cạnh tranh.
Khi tăng giá, cơ sở y tế nên xem tác động của quy luật cung cầu. Giá cả và số lượng bệnh nhân có mối quan hệ mật thiết với nhau. Trong một môi trường có nhiều cơ sở y tế cung cấp dịch vụ với chất lượng tương đương và cùng có danh mục chuyên môn kỹ thuật tương tự, nếu giá tăng thì số lượng bệnh nhân sẽ giảm và ngược lại, điều cốt lõi là: làm thế nào để khám phá ra sự tương thích giữa giá và số lượng trên một cộng đồng cụ thể, sao cho phù hợp với sức chi trả của bệnh nhân, xứng đáng với công sức và trí tuệ của toàn thể đội ngũ, thỏa mãn được lợi ích của nhà đầu tư.
Khung giá của BHYT thường thấp hơn bảng giá của cơ sở y tế tư nhân, bởi vì: 1) đến nay, BHYT chưa tính đúng tính đủ các yếu tố chi phí của dịch vụ y tế, 2) khung giá của BHYT không tính mức lợi nhuận của cơ sở y tế, 3) y tế tư nhân hoạt động bằng nguồn vốn của cổ đông và nguồn vốn vay từ ngân hàng hoặc các tổ chức khác, không được hưởng ngân sách để bù lỗ cho các hoạt động từ BHYT. Khung giá của BHYT sẽ tăng theo lộ trình từ nay đến 2020 theo hướng tình đúng tính đủ các yếu tố chi phí. Để đảm bảo được các hoạt động và đạt được các mục tiêu tài chính trong đầu tư tại cơ sở y tế tư nhân, bệnh nhân KCB BHYT sẽ phải chi trả thêm một phần chênh lệch giữa 2 bảng giá, bên cạnh một khoản đồng chi trả theo quy định của BHYT. Mức chênh lệch tùy thuộc vào nhiều yếu tố như: vốn đầu tư, chi phí hoạt động, tỷ suất lợi nhuận, số lượng bệnh nhân BHYT, điều quan trọng nhất là khám phá ra mức sẵn lòng chi trả của bệnh nhân BHYT trên địa bàn, giá nên được điều chỉnh chi tiết trên từng dịch vụ, kỹ thuật một cách tinh tường nhất.
Các vấn đề trên sẽ là một trải nghiệm mới đối với các bác sĩ bắt đầu trở thành cổ đông, điều này cũng mới mẽ đối với các nhà đầu tư lần đầu tiên bước vào lĩnh vực y tế. Nhà quản lý điều hành cần có thời gian để hiểu và khám phá dần qua các công việc hàng ngày, những khó khăn phải vượt qua sẽ trở thành kinh nghiệm quý báu, thật hữu ích và sẽ là chìa khóa dẫn dắt đến thành công. Hiểu biết sâu sắc về giá dịch vụ y tế là quan trọng, có rất nhiều việc cần làm để thiết lập chính sách giá, xác định phương thức chi trả và bảng giá cho một cơ sở y tế.”
27.08.2016
Phùng Thắm
Rose Phung